1. Chứng khoán phái sinh là gì?
Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính mà giá trị của chúng sẽ phụ thuộc vào giá trị của 1 tài sản cơ sở nào đó. Ví dụ như là tài sản, lãi suất, các chỉ số,… Bản thân chứng khoán phái sinh thì sẽ không có giá trị nội tại.
Chứng khoán phái sinh đưa ra những quy định về quyền lợi hay nghĩa vụ của những bên tham gia hợp đồng trong quá trình thanh toán hoặc là chuyển giao tài sản cơ sở đối với một mức giá nào đó mà mức giá này đã được xác định trước, ở một thời điểm nhất định trong tương lai.
Hiểu một cách đơn giản hơn thì chứng khoán phái sinh chính là một loại sản phẩm mà nó cho phép những người đầu tư có thể đặt cược việc tăng hay giảm. Nếu như chỉ số tăng theo đúng kỳ vọng của nhà đầu tư thì sẽ sinh lời và thông qua 1 hợp đồng tương lai. Còn nếu như nó không được như mong muốn thì nhà đầu tư sẽ phải bù lỗ thanh toán.
Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh hiện phân chia thành 2 dạng. Nó có thể sẽ là các loại hàng hóa thực phẩm, nông sản, vàng bạc, năng lượng,… hoặc cũng có thể là các công cụ tài chính (cổ phiếu, cổ tức, trái phiếu,…). Mức giá của các sản phẩm này nếu thay đổi thì chứng khoán phái sinh mà bạn đang đầu tư cũng sẽ có sự thay đổi. Do đó, việc định giá cho một tài sản phái sinh sẽ trở nên khó khăn hơn so với một số công cụ tài chính khác.
Và để có thể tham gia vào thị trường chứng khoán phái sinh thì nhà đầu tư sẽ bắt buộc phải có tài khoản để thực hiện các giao dịch.
Tham khảo: Tìm kiếm ngay cơ hội việc làm Ngân hàng - Chứng khoán - Đầu tư tốt nhất trên vieclam88.vn
2. Đối tượng tham gia chứng khoán phái sinh là ai?
Về đối tượng tham gia chứng khoán phái sinh hiện nay thì có rất nhiều nhóm hay các cá nhân kinh doanh như là:
- Các doanh nghiệp, những người khai thác về hàng hóa với những loại dầu thô, vàng hay bitcoin,… Điều này có nghĩa là việc có thể hưởng lợi từ tương lai hoặc là thực hiện các vấn đề hoán đổi vĩnh viễn thông qua các khóa giá cho hàng hóa mà họ khai thác về. Đặc biệt nhất là việc nắm giữ, phòng ngừa hoàn hảo cho những biến động về giá.
- Các quỹ cho phòng hộ của công ty thương mại có thể tham gia, sử dụng chứng khoán phái sinh, tận dụng tốt nhất yếu tố đòn bẩy như một hàng rào cho việc chống lại những vị trí của họ. Thông qua đây có thể giúp tăng cường việc quản lý danh mục đầu tư cho họ tốt hơn.
- Ngoài ra, đối tượng có thể tham gia chứng khoán phái sinh còn là các nhà giao dịch, đầu tư nhằm sử dụng đòn bẩy để khai thác tối đa cho vấn đề tăng lợi nhuận.
Đọc thêm: [Chia sẻ] Top 10 kinh nghiệm đầu tư chứng khoán thông minh
3. Các loại chứng khoán phái sinh trên thị trường Việt Nam
Hiện nay, trên thị trường Việt Nam có 4 loại chứng khoán phái sinh bao gồm:
- Hợp đồng kỳ hạn – đây là một thỏa thuận được đưa ra giữa 2 bên tham gia nhằm mục đích mua, bán một loại tài sản nào đó ở thời điểm nhất định trong tương lai. Mức giá ở đây cũng được xác định trước ở thời điểm hiện tại.
- Hợp đồng tương lai – đây là loại hợp đồng kỳ hạn được chuẩn hóa, niêm yết cũng như thực hiện giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán tại Việt Nam.
- Hợp đồng quyền chọn – loại hợp đồng mà người nắm giữ hợp đồng sẽ có quyền nhưng lại không có nghĩa vụ về việc mua hay bán một loại tài sản cơ sở nào đó ở thời điểm nhất định trong tương lai với mức giá đã được xác định trước. Người bán hợp đồng sẽ có nghĩa vụ thực hiện các giao dịch khi mà người nắm giữ hợp đồng thực hiện quyền của họ. Đối với hợp đồng quyền chọn thì sẽ bao gồm có quyền chọn mua và quyền chọn bán.
- Hợp đồng hoán đổi – loại hợp đồng để thỏa thuận giữa 2 bên về vấn đề hoán đổi các dòng tiền có phát sinh từ các công cụ tài chính ở trong tương lai. Đối với hợp đồng này thì sẽ quy định rõ ràng về thời điểm hoán đổi dòng tiền cùng phương pháp tính toán cụ thể.
Riêng với chứng khoán phái sinh thì hợp đồng tương lai sẽ là sản phẩm đầu tiên được niêm yết, đồng thời thực hiện giao dịch trên thị trường Việt Nam. Cụ thể nó sẽ có chỉ số cổ phiếu (VN30 và HNX30) và hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ có kỳ hạn 5 năm. Các sản phẩm này sẽ đều là công cụ với đội rủi ro rất thấp, có tính đại diện cao. Theo đó, nguyên tắc giao dịch hợp đồng tương lai cũng sẽ không có quá nhiều sự khác biệt so với giao dịch cổ phiếu thông thường trên thị trường.
4. Ưu điểm, hạn chế của chứng khoán phái sinh
Chứng khoán phái sinh hiện đang khá phổ biến trên thị trường Việt Nam bởi những ưu điểm, lợi ích mà công cụ này mang đến. Tuy nhiên, bên cạnh đó thì chứng khoán phái sinh cũng vẫn tồn tại không ít hạn chế. Để nắm rõ hơn về vấn đề này, mời bạn đọc tiếp tục theo dõi nội dung dưới đây.
4.1. Những ưu điểm của chứng khoán phái sinh
Đầu tiên, xét về ưu điểm của chứng khoán phái sinh thì công cụ này mang đến rất nhiều lợi ích lớn như sau:
- Chứng khoán phái sinh giúp các nhà đầu tư có thể dự phòng được những rủi ro từ các thương vụ mua bán trao đổi. Đây cũng chính là mục tiêu ban đầu mà các giao dịch này ra đời. Thông qua giao dịch chứng khoán phái sinh, các nhà đầu tư có thể mua được những tài sản có giá trị di chuyển theo hướng ngược lại giá trị chính của tài sản họ đang sở hữu. Như vậy, giao dịch này sẽ giúp cho lợi nhuận có thể bù lỗ cho chính tài sản cơ sở.
- Chứng khoán phái sinh giúp định giá tài sản cơ sở tốt nhất bởi giá của giao dịch của hợp đồng tương lai được thực hiện có thể đóng vai trò ngang bằng giá của hàng hóa.
- Giúp thúc đẩy nhanh tính hiệu quả của thị trưởng bởi khi sử dụng chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư có thể sao chép được mức chi trả của các tài sản cơ sở. Thông qua đây thì việc định giá của tài sản cơ sở, mức chứng khoán phái sinh liên quan sẽ được cân bằng, tránh xảy ra tình trạng chênh lệch về giá.
- Ngoài ra, chứng khoán phái sinh còn giúp cho nhà đầu tư có thể tiếp cận được với nhiều tài sản vô hình bởi nó sử dụng các giao dịch hoán đổi lãi suất, điều đó đồng nghĩa một công ty có thể nhận được các mức lãi suất ưu đãi hơn so với việc vay sẵn trực tiếp.
Có thể bạn quan tâm: Chứng khoán là gì?
4.2. Những hạn chế của chứng khoán phái sinh
Bên cạnh những ưu điểm nổi bật trên thì chứng khoán phái sinh vẫn còn một số hạn chế mà các nhà đầu tư cần lưu ý trước khi sử dụng:
- Chứng khoán phái sinh có sự biến động cao, do đó đôi khi sẽ khiến cho các nhà đầu tư gặp tổn thất lớn. Nhất là đối với những hợp đồng làm việc cho định mức giá của chứng khoán phái sinh với thiết kế tinh vi, độ phức tạo cao thì càng rủi ro nhiều.
- Mọi công cụ mà chứng khoán phái sinh cung cấp đến cho các nhà đầu tư đều là công cụ đầu cơ. Và cũng bởi sự biến đổi về giá mà chúng ta khó lường trước được nên kết quả nhận về sẽ không hiệu quả hoặc là ngay cả khi đầu tư không hợp lý thì cũng sẽ chịu tổn thất nặng nề.
- Ngoài ra, chứng khoán phái sinh còn được sử dụng trên sàn niêm yết, cần phải tuân thủ theo quy trình thẩm định. Điều đó có nghĩa là nếu như hợp đồng chứng khoán không đạt tiêu chuẩn thì sẽ chỉ được giao dịch ở các sản phí tập trung hoặc là nhà đầu tư lựa chọn trên sàn OTC thì nguy cơ hợp đồng không được hoàn thiện, thực thi là rất cao.
Nhìn chung, các sản phẩm của thị trường chứng khoán phái sinh sẽ phù hợp hơn với những nhà đầu tư thích chơi lớn, bất chấp rủi ro nhiều hơn, có thể sẵn sàng giao dịch nhiều và có kinh nghiệm dày dặn. Do đó, nếu là người mới thì hãy nên tìm hiểu thật kỹ lưỡng trước khi bắt đầu đưa vốn vào thị trường chứng khoán phái sinh nhé!
Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về chứng khoán phái sinh là gì cùng các vấn đề liên quan. Chúc các nhà đầu tư có thể tính toán kỹ lưỡng và đầu tư thông minh để mang về nhiều lợi nhuận cho mình nhé!
Tham gia bình luận ngay!