Tư duy lập trình là gì? Yếu tố tạo nên sự khác biệt cho coder

1. Hiểu chính xác về tư duy lập trình là gì?

Nếu như nói tới tư duy thì bất cứ ai trong chúng ta cũng đã từng nghe đến và thậm chí là sử dụng từ ngữ này trong giao tiếp hàng ngày. Tuy nhiên, tư duy lập trình lại là một thuật ngữ có phần mới mẻ và lạ lẫm hơn cả. 

Tư duy lập trình về bản chất thì đây là một khái niệm mang tính khá trừu tượng. Bởi bạn sẽ không thể cầm, nắm hay sờ nắn nó được. Tư duy lập trình là một quá trình xem xét vấn đề, phân tích xem xét vấn đề lớn thành nhiều vấn đề nhỏ nhằm đào sâu nghiên cứu để hiểu chính xác vấn đề và đưa ra được cách giải quyết sao cho phù hợp nhất. Tuy nhiên, mọi thứ vẫn chưa dừng lại ở đó, bởi bạn sẽ cần phải thực hiện việc chuyển các phương án được xác định ở trên thành các dòng mã code tương ứng và áp dụng trong quá trình lập trình. 

Với tư duy lập trình, thay vì bạn cứ hì hục đi code hay tìm ra những đoạn code mẫu có sự tương thích sau khi đã thực hiện n các thao tác khác nhau thì việc tìm hướng giải quyết vấn đề, tiến hành thực hiện viết code và các hành động tiếp theo được xem là một lối tư duy đúng đắn, hiệu quả.

Cơ bản thì tư duy lập trình cũng được xem như một thuật toán và nếu như bạn luyện tập một cách thường xuyên thì việc làm chủ môn toán cũng như giỏi toán là điều hoàn toàn có thể. Vì thế, tư duy lập trình chính là một kỹ năng, mà khi đã là kỹ năng thì việc rèn luyện và học kỹ năng đó là điều hoàn toàn có thể.

Người có cho mình một tư duy lập trình tốt sẽ giúp cho việc lập trình trở nên có hệ thống và hiệu quả hơn. Điều này hoàn toàn khác biệt với các coder được xem là “code monkey”. Khi bạn chỉ tập trung cho việc code và code theo một lối mòn cũng như học tập người khác thì bạn sẽ vẫn có thể tạo ra các ứng dụng, sản phẩm tốt thôi. Tuy nhiên, nếu như gặp các trường hợp khác thì bạn sẽ khó có thể mà làm chủ cũng như giải quyết vấn đề được. 

Code tốt thôi là chưa đủ với một lập trình viên giỏi. Điều bạn cần để tạo nên sự khác biệt cũng như xây dựng được thương hiệu cho mình chính là việc sở hữu “tư duy lập trình”

Xem thêm: Danh sách việc làm IT phần mềm

2. Cách rèn luyện tư duy lập trình như thế nào?

Việc có được cho mình một tư duy lập trình là hoàn toàn có khả năng nếu như bạn biết cách để rèn luyện nó. Vậy, những cách nào sẽ giúp bạn sở hữu được yếu tố đặc biệt này?

2.1. Thu nạp thật nhiều kiến thức cho bản thân

Điều đầu tiên để có được một tư duy lập trình tốt chính là có cho mình thật nhiều kiến thức. Đây chính là cần câu cơm và cũng là cơ sở để bạn có thể giải quyết các vấn đề.

Kiến thức lập trình không chỉ giới hạn trong sách hay những gì mà bạn được học tại giảng đường. Đó là kiến thức mà bạn thu nhận được thông qua trải nghiệm thực tế và khả năng tự tìm tòi, nghiên cứu của bản thân. Tri thức về lập trình thực sự rất rộng lớn, việc nạp thật nhiều kiến thức sẽ giúp trình độ chuyên môn của bạn cao hơn, giải quyết vấn đề dễ dàng hơn.

Mẫu đơn xin việc làm

Đọc thêm: Các trang tuyển dụng IT uy tín cho lập trình viên

2.2. Thường xuyên luyện tập các bài toán về tư duy lập trình

Các bài toán tư duy lập trình được luyện tập một cách thường xuyên sẽ giúp bạn vỡ lẽ được nhiều điều hơn. Thay vì chỉ đọc một cách đơn thuần về tư duy lập trình thì việc thực hành sẽ mang lại hiệu quả gấp 3 lần cho bạn.

Thực tế, với mỗi một lần mà bạn viết và chạy code sẽ là một lần mà bạn tiến hành tư duy lập trình cho mình. Điều này giúp bạn hiểu được sự logic của các dòng code được tạo ra như thế nào và chúng ảnh hưởng gì tới các bước tiếp theo hay các thành phần khác ra sao. Thông qua đó, việc code của bạn sẽ trở nên đầy trách nhiệm, mang tính hiệu quả và độ chính xác cao hơn.

2.3. Sử dụng cái đầu của một Tester

Nỗi ám ảnh của các lập trình viên chính là Tester, những người sẵn sàng dùng kính hiển vi để tìm ra được những sai sót mà bạn có thể tạo ra. Những câu hỏi tại sao luôn được đặt ra trong đầu tester để họ có thể đưa ra các gợi ý cho lập trình viên nhằm giúp cho sản phẩm tạo ra được hoàn chỉnh nhất.

Và sự tò mò đó chính là một trong những cách giúp bạn rèn luyện được tư duy lập trình cho mình một cách hiệu quả. Chỉ khi bạn đặt câu hỏi cho mọi thứ thì bạn mới biết được bản chất vấn đề là gì thông qua việc nghiên cứu để tìm ra câu trả lời. Vì thế, việc code của bạn sẽ trở nên có hệ thống hơn khi đã kiểm soát và nắm bắt được khá trọn vẹn những bất ngờ có thể xảy ra. 

Công thức 5W-1H không còn mới lạ, thế nhưng, hiệu quả áp dụng thì lại chưa bao giờ giảm sút. Việc đặt câu hỏi càng kỹ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mục đích cũng như mang đến một chất lượng code tốt hơn rất nhiều.

Xem thêm: Việc làm nhân viên tester

2.4. Chơi game để rèn luyện tư duy lập trình?

Học mà chơi, chơi mà học, nghe có vẻ vô lý nhưng việc chơi game với một tần suất vừa phải cũng là một trong những cách giúp bạn rèn luyện tư duy. Bạn nên phân biệt rõ ràng giữa việc “chơi” và việc “nghiện” hoàn toàn không giống nhau. Và các game được khuyến khích là những game trí tuệ, đòi hỏi bạn phải tư duy và động não. Ví dụ như Sudoku, Rubik hay Puzzle,...

2.5. Làm việc theo nhóm

Làm việc theo nhóm không có nghĩa là bạn ỷ lại vào người khác hay người khác dọn sẵn và việc của bạn chỉ là code theo. Như vậy thì bạn sẽ không bao giờ có được tư duy lập trình mà thậm chí còn trở nên lười biếng trong việc động não.

Thực tế thì các lập trình viên sẽ không bao giờ làm việc một cách đơn lẻ cả. Việc teamwork sẽ giúp các bạn rèn luyện được khả năng giao tiếp với người khác, cách thức làm việc với mọi người và đặc biệt là cách thức tư duy của họ. Mỗi một lập trình viên sẽ có những lối tư duy riêng và khi bạn đặt bản thân mình vào vị trí của những người khác, tư duy theo luồng của họ thì bạn sẽ có thể phát hiện ra nhiều điều mới mẻ hơn. Điều này góp phần giúp cho sản phẩm của bạn mang tính cộng đồng, thích hợp với nhiều người hơn thay vì là sản phẩm chỉ dành riêng cho bạn.

Xem thêm: Việc làm lập trình viên asp.net

2.6. Bắt đầu từ những điều đơn giản

Tư duy lập trình không phải là điều mà bạn sẽ có trong ngày một ngày hai, mà đó là kết quả của cả một quá trình. Vì vậy mà bạn không nên vội vàng hay hấp tấp.

Hãy bắt đầu từ những điều đơn giản cho tới những điều phức tạp hơn. Như vậy, khi bạn suy nghĩ và nhận thức vấn đề sẽ không gặp quá nhiều áp lực hay chán nản, từ từng từng bước một chinh phục từng vấn đề một và bạn sẽ có cho mình một tư duy lập trình hiệu quả.

2.7. Không ngại thử sức làm những điều mình chưa biết

Nếu bạn chỉ chăm chú vào những điều bản thân mình biết, bản thân mình giỏi thì bạn sẽ chẳng bao giờ phát triển được. Thay vào đó, hãy thử sức với những điều bạn chưa biết, chưa giỏi và tìm kiếm cho mình những tri thức, kỹ năng mới mẻ để bổ sung cho bản thân.

Tư duy lập trình sẽ chỉ đến khi bạn chịu “động não”, suy ngẫm và tìm kiếm cho mình các câu trả lời về những vấn đề bản thân bạn chưa có trải nghiệm. Khi đó, sự tư duy sẽ đem lại hiệu quả tối ưu hơn rất nhiều cho một lập trình viên.

Mọi thứ để giúp bạn có được một tư duy lập trình đều cần phải có thời gian để phát huy tác dụng. Và hơn hết, sự nghiêm túc cũng như ý thức kỷ luật, nghiêm khắc với chính bản thân mình cũng là một trong những cách để bạn rèn luyện tư duy lập trình. Bởi chỉ cần một sự “lười” hay “buông lỏng” được tạo ra thôi cũng đủ để phá vỡ đi quá trình rèn luyện, cố gắng của bạn trong việc hình thành tư duy lập trình.

Trên đây chính là kiến thức xoay quanh về tư duy lập trình. Mong rằng bài viết đã giúp các bạn biết được tư duy lập trình là gì một cách chính xác nhất.