1. Tiền án là gì?
Tiền án là một trong những vấn đề mà con người ta chảnh để nhắc tới trong cuộc sống. Trên thực tế chưa có một khái niệm cụ thể nào trong các văn bản pháp luật về tiền án. Hầu hết các định nghĩa hiện nay đều dựa trên văn bản pháp luật cũ hoặc do mọi người tự định nghĩa.
Theo những gì văn bản pháp luật trước đây đã quy định cụ thể hơn là tại điểm b khoản 2 nghị quyết 01, được ban hành vào ngày 18 tháng 10 năm 1990 do hội đồng thẩm phán tòa án nhân dân tối cao và quyết định. Dựa theo quy định đó thì chúng ta có thể hiểu khái niệm tiền án như sau. Trước hết, tiền ảnh là cụm từ chỉ trạng thái vì mặt thân nhân, lý lịch của một người sau khi mà họ đã bị kết án, tuyên án hoặc tuyên bố là có tội. Những người này đã từng phải chịu những trách nhiệm hình sự tuy nhiên họ lại chưa được xóa đi tiền án đó.
Từ khái niệm đó chúng ta có thể hiểu rằng một người có thể được xóa tiền án sau khi đã chịu trách nhiệm pháp luật. Tuy nhiên, tuỳ theo mức độ nghiêm trọng của vấn đề mà thời gian chịu tiền án sẽ khác nhau. Có người có thể xoá tiền án, ngược lại cũng có người không thể.
2. Tiền án ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống?
Thông thường nếu như có tiền án thì sẽ bắt buộc phải ghi vào trong sơ yếu lý lịch. Người có tiền án có thể là người mới ra tù, vừa vi phạm pháp luật hoặc đang chịu án treo. Bởi vì phải ghi vào lý lịch nên những người xung quanh có thể biết được về tiền án đó. Đặc biệt trong cuộc sống, việc có tiền án sẽ ảnh hưởng đến mọi mặt như công việc, học tập hay đơn giản là sinh hoạt hàng ngày.
Xã hội thường có cái nhìn tiêu cực đối với những người có tiền án, đặc biệt là những người có tiền án lớn. Các doanh nghiệp, công ty sẽ không ưu tiên tuyển dụng người có tiền án. Chính vì vậy mà những người có tiền án chắc chắn sẽ gặp phải nhiều bất lợi trong cuộc sống. Thêm vào đó, họ có thể dễ dàng bị nghi ngờ hoặc vướng phải vào các vấn đề pháp lý và hình sự sau này.
Nếu đã từng mắc phải tiền án dù được xóa hay không cũng sẽ ảnh hưởng đến các cá nhân trong tương lai nếu như họ tiếp tục vi phạm pháp luật. Đó sẽ là cơ sở để họ phải chịu mức phạt cao hơn trước tòa.
Hiện nay, hiểu được những bất lợi đó thì nhà nước luôn khuyến khích cộng đồng thể hiện tinh thần nhân đạo với những người có tiền án. Nhiều nơi sẽ tạo điều kiện cho các đối tượng có tiền án có thể sinh hoạt và làm việc bình thường, trong một môi trường bình đẳng. Tinh nhần nhân đạo này luôn được nhà nước đề cao, mục tiêu tạo điều kiện cho những cá nhân như vậy tiếp tục có cơ hội cống hiến.
3. Thời gian được xóa bỏ tiền án
Quy định xóa tiền án đều được quy định một cách rõ ràng trong các văn bản pháp luật. Như đã nói ở trên thì người có tiền án có cơ hội quay lại với cuộc sống bình thường sau khi họ đã được xóa bỏ tiền án cũ. Khi đã hoàn thành việc xóa tiền án thì chúng ta có thể coi họ là những người chưa từng bị kết án (theo như định nghĩa của tòa án).
Mỗi một tội khác nhau sẽ có một mức thời gian xóa án tích khác nhau. Theo thứ tự, những tội nhẹ sẽ sớm được xóa án tích, còn những tội nặng sẽ chịu nhiều thời gian tiền án hơn. Việc xóa tiền án cũng phụ thuộc vào quá trình cải tạo, sinh hoạt và cống hiến của người chịu tiền án. Tất cả những trường hợp được xóa tiền án đều được quy định cụ thể trong Điều 69 đến 72 Bộ luật hình sự 2015.
3.1. Trường hợp tội ít nghiêm trọng
Đây là trường hợp những người bị phạm tội nhẹ nhất, tội không mang tính chất nghiêm trọng. Với những cá nhân này thì pháp luật quy định tại khoản 2 Điều 69 rằng những người phạm tội sẽ không bị coi là có án tích. Điều đó đồng nghĩa với việc họ sẽ không có tiền án. Chính vì vậy nên sau khi bị kết án và xét xử họ có thể trở về cuộc sống bình thường mà không phải chờ thời gian xóa tiền án.
3.2. Trường hợp chắc chắn được xóa án tích
Có một số tội mà sau thời gian chắc chắn sẽ được xóa tiền án. Những tội này là những tội xét về tính chất thì không quá nghiêm trọng. Cụ thể, các trường hợp chắc chắn sẽ được xóa án tích là những người không vi phạm vào 4 tội. Bao gồm: chống phá nhà nước hay còn gọi là xâm phạm an ninh quốc gia, tội phạm chiến tranh, tội chống loài người và tội phạm chiến tranh. Bốn loại tội này được liệt kê vào danh sách tôi nặng, vì vậy nên việc xóa án tích rất khó, gần như là không thể.
Nếu như không thuộc trong 4 loại tội trên thì người phạm tội chắn chắn sẽ được xóa tiền án. Việc xóa tiền án cũng dựa trên 3 yếu tố, đó là đã chấp hành xong các hình phạt về mặt hành chính, hết thời hạn thử thách và hết thời hiệu thi hành án.
Tùy vào mức độ vi phạm mà tòa án sẽ quy định xem thời gian người phạm tội được xóa án tích là bao nhiêu. Thông thường sẽ có những mức như sau:
- Người phạm tội chấp hành hình phạt cảnh cáo, phạt cải tạo, phạt tiền hoặc phạt ngồi tù nhưng được hưởng án treo: Sau khi chấp hành xong thời hạn bị phạt sẽ được xóa tiền án
- Người bị kết án tù dưới 5 năm: Nếu trong 2 năm kể từ ngày người vi phạm chấp hành trong hình phạt, hết thời gian thi hành án mà không phạm tội mới thì được xóa tiền án.
- Người bị kết án tù từ 5 - 15 năm: Nếu trong 3 năm kể từ ngày chấp hành xong hình phạt, hết thời hạn khởi tố mà người thi hành án không tái phạm thì được xóa tiền án.
- Người bị kết án tù từ 15 năm trở lên, án chung thân hoặc tử hình như trong quá trình chấp hành đã được giảm án: Trong 5 năm tính từ ngày chấp hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung thì sẽ được xóa đi tiền án cũ.
3.3. Trường hợp đặc biệt được xóa án tích
Nhà nước ta luôn đề cao tinh thần nhân đạo, đặc biệt là với những người có tiền án, tiền sự. Mặc dù trong luật pháp quy định rõ ràng về thời gian được xóa án tích, tuy nhiên luôn luôn có những sự linh động, hợp tình hợp lý. Nếu như trong thời gian đang chờ đến xóa tiền án mà người vi phạm lập công thì sẽ xét theo mức độ mà xem xét việc giảm thời gian chờ xóa tiền án hoặc tiến hành xóa tiền án cho họ.
Nhìn chung, việc xóa tiền án cần dựa trên rất nhiều yếu tố khác nhau như chúng tôi đã đề cập ở trên. Nếu như trong quá trình chờ xóa tiền án mà người phạm tội lại tiếp tục vi phạm thì thời gian xóa tiền án sẽ tính từ ngày người đó đã chấp hành và bị xử phạt xong tội mới. Thời gian chờ xóa tiền án hoàn toàn có thể tăng lên nêuú như người đó liên tục vi phạm các tội danh tương tự.
Mong rằng những thông tin trên của chúng tôi sẽ góp phần giúp bạn trả lời được câu hỏi tiền án là gì. Trong quá trình tìm hiểu, nếu còn gì thắc mắc thì đừng quên đọc tiếp các bài viết khác của chúng tôi để hiểu sâu hơn nhé.
Tham gia bình luận ngay!