Root Cause là gì? Nguyên lý ứng dụng phương pháp RCA trong thực tiễn

1. Root Cause là gì? Tổng quan về Root Cause

1.1. Root Cause là gì?

Root Cause, hay còn được biết đến là Root Cause Analysis, được biết đến với tên gọi là phương pháp RCA – Phân tích nguyên nhân gốc rễ. Đây là một quy trình giúp người ta phát hiện ra nguyên nhân sâu xa của một vấn đề nào đó, từ đó đề xuất được những giải pháp phù hợp nhất.

RCA cho rằng chỉ giải quyết những dấu hiệu hoặc biểu hiện bề nổi là chưa đủ để giải quyết triệt để một vấn đề. Thay vào đó, con đường đúng đắn và hiệu quả hơn đó là tìm hiểu và giải quyết một cách có hệ thống toàn bộ những nguyên nhân sâu xa của vấn đề. Bạn cần nhìn nhận sâu hơn và xa hơn những nguyên nhân bề nổi của một vấn đề. Nguyên tắc của RCA đó là hóa giải một vấn đề từ trong cốt lõi.

Nếu bạn vẫn cảm thấy khó hiểu thì hãy theo dõi một số ví dụ sau đây. Chẳng hạn, nếu cảm thấy chán nản trong công việc thì bạn sẽ làm gì? Bạn có thể đến gặp bác sĩ tâm lý và trò chuyện với họ để họ giúp bạn tìm ra nguồn gốc của “căn bệnh” này. Nếu ô tô của bạn bị hỏng đột ngột, bạn sẽ mang đến gara để tìm hiểu nguyên nhân và sửa chữa.

Nếu suy nghĩ theo một khía, bạn có thể không làm như vậy. Nếu bạn cảm thấy chán nản và không muốn làm việc thì bạn có thể xin nghỉ phép và đi đâu đó một vài ngày? Nếu xe ô tô bị hỏng, bạn có thể di chuyển bằng xe đạp, xe máy hoặc xe buýt.

Tuy nhiên, những giải pháp vừa mới nói đến chỉ là giải pháp tạm thời và chỉ giải quyết được bề nổi của vấn đề. Sau khi nghỉ phép và quay trở lại làm việc có thể bạn sẽ vẫn cảm thấy chán nản với công việc. Hay bạn có thể đi đâu đó với xe máy nhưng chiếc ô tô hỏng thì vẫn ở đó và không được sửa chữa. Đó chỉ là cách giải quyết nhất thời mà không hề giải quyết triệt để vấn đề.

1.2. Tìm hiểu chi tiết hơn về phương pháp RCA

1.2.1. Mục tiêu của phương pháp RCA

Mục tiêu của phương pháp RCA đó là tìm ra được nguyên nhân gốc rễ hay nguyên nhân sâu xa của vấn đề. Trên cơ sở tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề, chúng ta sẽ tìm kiếm được giải pháp tối ưu để khắc phục hoặc sửa chữa hay bổ sung tất cả những thiếu sót, sai lầm hoặc giải quyết nguyên nhân gây ra vấn đề một cách triệt để nhất.

Nếu như bạn nghĩ rằng RCA chỉ dừng lại ở đó thì bạn chưa thực sự hiểu hết về RCA. Từ việc giải quyết triệt để những nguyên nhân sâu xa của một vấn đề, bạn sẽ áp dụng những bài học trong quá trình giải quyết vấn đề đó để rút ra kinh nghiệm cho bản thân và phòng ngừa những vấn đề tương tự có thể sẽ xảy ra trong tương lai.

Chẳng hạn, khi gặp phải một bài văn chưa đầy lỗi của học sinh bạn sẽ làm gì? Bạn sẽ giảng giải cho học sinh đó về những lỗi diễn đạt hoặc chấm câu mà học sinh mắc phải. Sau đó, để học sinh không mắc những lỗi tương tự trong những lần tới, bạn cần phải giảng dạy cho học sinh đó về cách sử dụng dấu câu và cách diễn đạt sao cho hợp lý.

Nói tóm lại, mục tiêu của phương pháp RCA không phải chỉ dừng lại ở mức tìm ra nguyên nhân cốt lõi của vấn đề để giải quyết triệt để vấn đề đó. RCA hướng tới mục tiêu xa hơn đó là giúp người ta rút kinh nghiệm để không mắc lại sai lầm đó lần nữa hoặc phòng ngừa những vấn đề tương tự có thể xảy ra.

1.2.2. Nguyên tắc cốt lõi của phương pháp RCA

Nguyên tắc đầu tiên và cũng là nguyên tắc cơ bản nhất của RCA đó là tập trung tuyệt đối vào việc tìm ra và khắc phục những nguyên nhân gốc rễ của vấn đề chứ không chỉ khắc phục những dấu hiệu bề nổi bên ngoài. Tuy vậy, bạn cũng cần khắc phục những dấu hiệu bề nổi ngay lập tức, có thể sẽ mất khá nhiều thời gian để tìm ra nguyên nhân sâu xa.

Hơn nữa, nguyên nhân gốc rễ của vấn đề không phải chỉ có một. Bởi vậy bạn cần giải quyết nguyên nhân một cách có hệ thống và có chiến lược đúng đắn. Khi đối mặt với một vấn đề, hãy giải quyết câu hỏi “Tại sao?” và “Làm thế nào?” hơn là chỉ tập trung vào “Ai là người chịu trách nhiệm?”.

Bạn cần tìm ra và ghi chép lại những bằng chứng để xác định một các chính xác nguyên nhân của vấn đề, sau đó lần lượt giải quyết từng nguyên nhân. Tại thời điểm giải quyết mỗi nguyên nhân, bạn cũng cần suy nghĩ xem làm thế nào để phòng ngừa vấn đề tương tự sẽ không xảy ra trong tương lai.

2. Cách thức áp dụng phương pháp RCA hiệu quả

Như vậy bạn đã hiểu được Root Cause là gì và phương pháp RCA sẽ mang lại những hiệu quả như thế nào trong việc giải quyết triệt để một vấn đề và phòng ngừa vấn đề tương tự có thể sẽ xảy ra trong tương lai. Vậy làm thế nào để áp dụng phương pháp RCA một cách có hiệu quả?

Sau đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về cách sử dụng “5 Why” để áp dụng phương pháp RCA. Đây cũng là một cách thức rất phổ biến. “5 Why” chỉ là con số biểu trưng. Thực tế có thể có ít hoặc nhiều “Why” hơn.

Chẳng hạn, chúng ta sẽ lấy ví dụ về một người bị tai nạn và chấn thương trong khi đang điều khiển xe máy trên đường.

Trước tiên, chúng ta sẽ đặt câu hỏi: “Tại sao người đó lại bị tai nạn trong khi đang điều khiển xe máy?”. Đây là “Why” thứ nhất. Đáp án là bởi vì người đó không thể nhìn thấy đường và những vật cản khác trên đường đi.

Vậy, tại sao người đó lại không thể nhìn thấy đường đi và những vật cản khác trên đường đi? Đáp án là bởi vì người đó bị mất thăng bằng và đầu bị đập xuống đất.

Thế thì tại sao người đó bị đập đầu xuống đất lại không thể nhìn được đường đi? Đáp án nhận được là đập đầu xuống đất sẽ bị đau và không đủ tỉnh táo để nhìn đường.

Câu hỏi tiếp theo, tại sao khi đập đầu xuống đất lại bị đau? Câu trả lời là người đó không đội mũ bảo hiểm.

Vậy tại sao lại không đội mũ bảo hiểm? Đáp án chính là bởi vì không mang theo mũ bảo hiểm bên người.

Như vậy, nguyên nhân sâu xa chính là vì người đó không có mũ bảo hiểm. Trong tương lai, có thể giảm thiểu chấn động của việc ngã xe máy bằng cách yêu cầu người đi xe luôn đội mũ bảo hiểm bất cứ khi nào điều khiển xe.

Trên đây chỉ là một ví dụ rất đơn giản. Bằng cách tìm ra câu trả lời chi tiết chi từng câu hỏi “Tại sao?”, bạn sẽ dần dần tiếp cận gần hơn với nguyên nhân sâu xa của vấn đề.

Qua những chia sẻ trong bài viết, tin chắc rằng bạn đã hiểu được Root Cause là gì và vai trò vô cùng quan trọng của phương pháp RCA. Phương pháp RCA có thể được ứng dụng trong tất cả các lĩnh vực. Việc đặt câu hỏi và tìm ra đáp án có thể đưa bạn tiếp cận gần hơn với nguyên nhân cốt lõi của vấn đề. Ngoài ra, khi đã tiếp cận được nguyên nhân, bạn vẫn có thể đặt ra thêm một vài câu hỏi, chẳng hạn như: Tại sao có thể khẳng định đó là nguyên nhân gốc rễ của vấn đề? Làm thế nào để khắc phục và ngăn chặn không để vấn đề đó xảy ra lần nữa?