1. Giải mã khái niệm: Kỹ xảo là gì?
Có thể nói, tuy “kỹ xảo” là một từ xuất hiện khá thường xuyên trong nhiều văn bản cũng như các ấn phẩm như tạp chí, truyện ngắn thì hiện nay rất nhiều người vẫn không hiểu rõ kỹ xảo là gì. Thậm chí, nhiều người lớn vẫn bị nhầm lẫn khái niệm của kỹ xảo với kỹ năng.
Điều này gây ra 1 số vấn đề trong diễn đạt cũng đến ngữ cảnh sử dụng của câu từ. So với kỹ năng, kỹ xảo nằm ở một tầng cao hơn.
Kỹ xảo là các kỹ năng được thực hiện lặp đi lặp lại đạt đến trình độ khéo léo, thuần thục, chín muồi và không cần tập trung quá nhiều ý thức vào việc mà mình đang làm.
Để dễ hình dung, nếu như kỹ năng là hành động vận dụng kiến thức của bản thân và ứng dụng trong thực tiễn. Nếu như kỹ năng được thui rèn thông qua quá trình học tập, làm việc tích lũy kiến thức thì kỹ xảo xuất hiện và được tự động hóa biến thành phản xạ trong thời gian dài luyện tập.
Đơn cử như, những ứng viên khi tham gia ứng tuyển tại các doanh nghiệp phần lớn đều được yêu cầu phải đáp ứng được những kỹ năng mềm như: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng làm việc nhóm… Để đảm bảo những kỹ năng trên họ phải có thời gian tìm hiểu, tham gia những khóa đào tạo kỹ năng sống để từ đó ứng dụng các kỹ năng dễ dàng hơn.
Còn về kỹ xảo, khi được lặp đi lặp lại đến mức nhuần nhuyễn, con người sẽ không cần bị kiểm soát hay đặc biệt chú tâm nhưng vẫn sẽ đảm bảo về mặt hiệu quả. Ví dụ: người miền Tây rất giỏi đi cầu Khỉ, bơi lội, chèo thuyền/ ghe… Họ có những kỹ xảo vượt bậc trong việc tiếp xúc, đối chọi với thiên nhiên. Những kỹ xảo này được hình thành trong những năm tháng sinh sống, làm việc, ứng phó với những thay đổi của tự nhiên.
Xem thêm: Kỹ năng quản lý kho hàng
Gần gũi hơn có thể kể đến những người làm nghệ thuật, ví dụ như người nghệ sĩ guitar, thời gian đầu khi tiếp xúc với đàn họ sẽ trục trặc, chịu đựng như cơn đau do chai tay, rướm máu vì dây dàn. Nhưng sau một thời gian dài khi đã quen với cây đàn, quen với cách đánh đàn họ sẽ biết cách đánh đàn, sử dụng dụng cụ sao cho tiếng đàn hay nhất, không ảnh hưởng đến đôi tay…
2. Nhận định về kỹ xảo trong tâm lý học
Nếu như kỹ năng hình thành song song với việc tiếp thu kiến thức thì kỹ xảo hình thành song song với việc luyện tập, hành động áp dụng những gì được hướng dẫn, học tập. Điểm chung của kỹ năng và kỹ xảo đều nằm ở việc càng luyện tập, trau dồi thì chúng sẽ càng phát triển.
Tuy nhiên, không phải ai cũng biết kỹ xảo được hình thành dựa trên rất nhiều quy luật về tâm lý cũng như đặc điểm của kỹ xảo. Cùng vieclam88.vn tìm hiểu kỹ hơn về những quy luật này ở phần tiếp theo nhé.
Kỹ xảo khi phát triển đến một mức độ nào đấy sẽ gắn liền với phản xạ của con người và tạo nên tính tự động hóa trong tâm lý. Ví dụ: khi học sinh nghe giáo viên giảng bài trên lớp sẽ tự động ghi chép những phần giáo viên muốn lưu ý. Có rất nhiều hành động vừa là kỹ xảo vừa là thói quen. Tuy nhiên những hành vi mang tính thói quen sẽ gắn liền với sinh hoạt đời sống, còn kỹ xảo sẽ phục vụ nhiều hơn cho các nhu cầu xã hội.
Trong đời sống con người, có nhiều tình huống phát sinh trong đó kỹ xảo gắn không gắn với bất kỳ một tình huống nào cả. Kỹ xảo không chịu tác động của nhu cầu tâm lý con người mà thuần túy nằm ở việc đã quen tay, quen với hành vi và chỉ là kỹ thuật để con người đảm bảo một công việc, hành vi nào đấy.
Con người thường rất khó để từ bỏ hay hình thành một thói quen mới do thói quen cũ thường đã ăn sâu vào tiềm thức, tư tưởng cũng như ảnh hưởng đến nếp sống, quan điểm sống. Tuy nhiên kỹ xảo thì có thể bị thay đổi, cập nhật hoặc xóa bỏ, đẩy lùi theo thời gian. Rất nhiều người đã đánh mất những kỹ xảo, hành vi quen thuộc khi không tập luyện trong thời gian dài. Chính vì vậy, có thể khẳng định kỹ xảo không thể tồn tại mãi mãi, gắn liền với đời sống con người.
Xem thêm: Việc làm nhân viên bán hàng
3. Kỹ xảo hình thành như thế nào?
Trong phần cuối bài viết, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về sự hình thành của kỹ xảo nhé.
Kỹ xảo hình thành dựa trên 4 quy luật về tâm lý học và hành vi, bao gồm:
- Quy luật về sự không đồng đều của kỹ xảo
Trong quy luật này, quy luật hình thành của kỹ xảo có 3 đặc điểm chính bạn đọc cần lưu ý.
Đầu tiên có thể kể đến có rất nhiều kỹ xảo ban đầu thì tiến bộ nhanh nhưng về sau sẽ lộ rõ những khuyết điểm và dần thụt lùi so với những kỹ xảo khác. Ngược lại, cũng có những kỹ xảo ban đầu có những bước tiến chậm nhưng càng về sau càng thể hiện rõ tác dụng. Cuối cùng, có những kỹ xảo sẽ tiến bộ ở mức vừa trong thời kỳ đầu và càng về sau càng tiến bộ rõ rệt.
- Quy luật về đỉnh của phương pháp luyện tập
Đây là quy luật cho thấy nếu muốn phát triển, cải thiện bản thân người học, người làm phải thường xuyên thay đổi các phương pháp học tập, tiếp thu kiến thức. Khi luyện một kỹ xảo nào đấy, sẽ đến lúc nó chạm đỉnh của năng suất, tác dụng và không còn đem lại giá trị vượt bậc.
- Quy luật về sự tác động qua lại của kỹ xảo cũ và kỹ xảo mới
Khi luyện tập các kỹ xảo mới, những kiến thức, thói quen từ kỹ xảo cũ cũng sẽ tác dụng ít nhiều. Trong nhiều trường hợp, sự tác động này sẽ giúp kỹ xảo mới được tiếp thu nhanh hơn. Ngược lại, cũng có nhiều trường hợp kỹ xảo mới sẽ bị kỹ xảo cũ cản trở khiến khó hình thành hơn. Khi đó, người ta gọi đây là hiện tượng “giao thoa kỹ xảo”.
- Quy luật dập tắt kỹ xảo
Để hình thành một kỹ xảo sẽ mất một thời gian luyện tập những kỹ năng mới. Do đó, khi một kỹ xảo bị dập tắt lý do chính sẽ là bởi người chủ kỹ xảo không dành nhiều thời gian để luyện tập, củng cố kỹ năng đấy nữa. Hiện tượng này xuất hiện khá nhiều trong nhiều lĩnh vực bởi phần lớn nhiều người khi tiếp thu những kiến thức mới thường dễ quên đi những kiến thức cũ. Ví dụ: Kỹ xảo giao tiếp tiếng Anh, sử dụng những từ tiếng lóng, từ khẩu âm của người bản địa được xây dựng trong một thời gian dài tiếp xúc với văn hóa nước ngoài thông qua phim ảnh, báo đài, tiểu thuyết. Tuy nhiên, nếu như không liên tục giao tiếp, luyện phát âm thì những kỹ xảo này sẽ rơi rụng dần và cần nhiều thời gian hơn để bồi đắp.
Vậy là với bài viết trên, vieclam88.vn đã cùng các bạn giải mã khái niệm kỹ xảo là gì cũng như hiểu hơn về những quy luật tâm lý, ứng dụng của kỹ xảo trong đời sống hiện nay. Mong rằng những thông tin trong bài viết của chúng tôi có ích và giúp đỡ các bạn hiểu thêm về khái niệm này. Chúc các bạn luôn thành công ứng dụng các kỹ xảo trong công việc và đời sống!
Tham gia bình luận ngay!