Kế toán tài chính là gì? Vai trò và nguyên tắc của kế toán tài chính

1. Tìm hiểu Kế toán tài chính là gì?

Kế toán tài chính (Financial accounting) là vị trí đảm nhận công việc ghi chép, phản ánh, tổng hợp số liệu, lập báo cáo tài chính phục vụ cho các nhu cầu thông tin kế toán cho các đối tượng bên ngoài đơn vị, doanh nghiệp là chính. Các đối tượng bên ngoài bao gồm: cổ đông, cơ quan thuế, thanh tra, ngân hàng, chủ nợ,...

Hiểu theo cách khác thì Kế toán tài chính thực hiện việc thu thập, xử lý, kiểm tra và phân tích các thông tin gắn liền với sự phát triển của doanh nghiệp được thể hiện qua báo cáo tài chính vào cuối các năm tài chính khác nhau.

Trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp với tư cách của một chủ thể về kinh tế sẽ thường có những mối liên kết kinh tế với nhiều đối tượng khác nhau bên ngoài doanh nghiệp. Dựa vào báo cáo tài chính, những đối tượng đó sẽ có thể nắm bắt được tình hình tài chính, kết quả của quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đó qua các khoản mục như: Tổng tài sản, khả năng thanh toán và mức độ sinh lời của doanh nghiệp, khả năng tự tài trợ của doanh nghiệp đó để có thể đưa ra quyết định trong việc có nên hợp tác kinh doanh hay không?

Bên cạnh đó các cơ quan pháp lý nhà nước, những cơ quan thuế cũng vô cùng quan tâm đến tình hình tài chính trong hoạt động sản xuất của doanh nghiệp để xác định xem doanh nghiệp đó đã thực hiện đầy đủ việc chấp hành các nghĩa vụ về thuế đối với Nhà nước hay chưa? 

Chốt lại mục đích của kế toán tài chính bên cạnh việc cung cấp thông tin tài chính kế toán cho doanh nghiệp, nhà quản trị thì bên cạnh đó còn cung cấp thông tin cho các đối tượng bên ngoài.

Cụ thể, Kế toán tài chính trong doanh nghiệp có những đặc điểm nổi trội như sau:

- Kế toán tài chính trong doanh nghiệp cung cấp các thông tin về tình hình tài chính cho những đối tượng bên ngoài doanh nghiệp, chính vì vậy, để có thể đảm bảo về tính khách quan và thống nhất thì kế toán tài chính sẽ phải tuân thủ nguyên tắc, chuẩn mực và các chế độ hiện hành đối với nghề kế toán.

- Nguyên tắc của tài chính kế toán là gì? Kế toán tài chính có tính pháp lệnh, tức là sẽ được thực hiện tổ chức ở toàn bộ các đơn vị kế toán và hệ thống của sổ ghi chép để trình bày và đáp ứng các thông tin của kế toán tài chính đều phải tuân thủ theo những quy định đã được đề ra và thống nhất nếu như muốn được thừa nhận

- Kế toán tài chính sẽ cung cấp các thông tin nhằm thực hiện các hoạt động đã được phát sinh và xảy ra mang tính tổng hợp được thể hiện qua giá trị hình thái.

- Báo cáo tài chính kế toán là gì? Báo cáo của kế toán tài chính là những báo cáo tài chính có tính tổng quát về kết quả trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp ở một thời kỳ nhất định. Thông thường, kế toán tài chính có nhiệm vụ thực hiện các báo cáo đó theo tháng, theo quý, theo năm về các khoản mục có liên quan.

Xem thêm: Phân biệt tài chính và kế toán khác nhau như thế nào?

2. Vai trò thiết yếu của Kế toán tài chính là gì?

Kế toán tài chính trong doanh nghiệp sẽ có những vai trò cơ bản quan trọng như sau:

- Thực hiện việc cung cấp các tài liệu cơ sở cho người quản trị để đề ra những quyết sách phù hợp, từ đó người quản trị có thể thực hiện triển khai các chiến lược, lập kế hoạch một cách đúng đắn.

- Đảm bảo theo dõi thường xuyên về tình hình hoạt động kinh doanh sản xuất của doanh nghiệp

- Thu thập các kết quả tài chính một cách rõ ràng, kiểm soát những khoản chi phí một cách hiệu quả để góp phần làm giảm thiểu tối đa các khoản chi phí để từ đó giúp cho người quản trị có thể nắm bắt kịp thời và thực hiện điều phối lại tình hình tài chính của doanh nghiệp.

- Cung cấp các tài liệu làm cơ sở về mặt pháp lý để phục vụ cho việc giải quyết những vấn đề liên quan tố tụng với tư cách là một bằng chứng về hành vi thương mại của mình.

Xem thêm: Học kế toán doanh nghiệp có khó không?

3. Những nguyên tắc cốt lõi của Kế toán tài chính là gì?

Những đối tượng bên ngoài của doanh nghiệp sẽ quan tâm đến thông tin tài chính kế toán là gì? Để có thể đảm bảo tính hữu ích của các thông tin tài chính kế toán thì việc xử lý những nghiệp vụ kế toán và việc lập báo cáo tài chính phải được tuân theo những nguyên tắc đã được thừa nhận cụ thể như sau:

- Các giá trị về tài sản và những khoản nợ phải trả sẽ được ghi nhận ban đầu dựa theo giá gốc. Sau khi đã ghi nhận xong ban đầu, riêng với một số loại tài sản hay nợ phải trả có giá trị biến động thường xuyên theo nguồn gốc giá thị trường và giá trị của chúng còn có thể xác định lại một cách có thể tin cậy thì sẽ được ghi nhận dựa theo các giá trị hợp lý ở thời điểm vào cuối kỳ lập báo cáo tài chính.

- Những quy định và phương thức kế toán đã lựa chọn phải được sử dụng một cách nhất quán trong kỳ kế toán năm, đối với trường hợp muốn thay đổi các quy định và phương pháp kế toán đã được chọn thì doanh nghiệp đó sẽ phải trình bày trong báo cáo tài chính một cách rõ ràng.

- Doanh nghiệp sẽ phải thực hiện thu nhập và phản ánh lại một cách khách quan và đầy đủ theo đúng những gì diễn ra trong thực tế và đúng theo kỳ kế toán mà nghiệp vụ về kinh tế, tài chính đó đã phát sinh.

- Báo cáo tài chính cần phải được lập và cung cấp cho các cơ quan chức năng có thẩm quyền một cách chính xác và nhanh chóng. Các thông tin và số liệu trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp đó cần phải được trình bày một cách công khai, minh bạch theo các điều luật kế toán.

- Doanh nghiệp cần phải áp dụng các phương pháp để đánh giá tài sản và phân bổ những khoản thu chi một cách hợp lý và cẩn thận, tránh việc xảy ra sai sót làm lệch đi kết quả hoạt động kinh doanh.

- Việc thiết lập và trình bày báo cáo tài chính cần phải được đảm bảo phản ảnh lại đúng bản chất của giao dịch.

Xem thêm: BCC là gì? BCC có ý nghĩa như thế nào trong ngành Kế toán?

4. Học gì để có thể làm Kế toán tài chính?

Với những bạn có đam mê theo đuổi ngành kế toán đặc biệt muốn tìm hiểu chuyên sâu về tài chính kế toán gì thì có thể đăng ký tuyển sinh vào các trường kinh tế có chuyên ngành kế toán hoặc theo học tại các trung tâm đào tạo kế toán.

Thông thường thời gian thực hiện đào tạo với chuyên ngành kế toán ở hệ đại học sẽ khoảng 3,5 cho đến 4 năm học. Thời gian đào tạo chuyên ngành kế toán của hệ cao đẳng sẽ vào khoảng 2 cho đến 2,5 năm học. Còn lại với hệ trung cấp sẽ có thời gian đào tạo là 2 năm học với học sinh đã tốt nghiệp bậc Trung học phổ thông và 2 năm 3 tháng với học sinh chưa tốt nghiệp bậc Trung học phổ thông.

Trong quá trình đào tạo, các bạn sẽ được học về các môn chuyên ngành liên quan đến ngành kế toán như: Nguyên lý kế toán, kế toán công, kế toán quản trị, chiến lược kinh doanh, kế toán tài chính, kế toán quốc tế, kinh tế vi mô, vĩ mô, đạo đức nghề nghiệp ngành kế toán,...

Ngoài ra các thầy cô cũng sẽ hướng dẫn và cung cấp cho bạn các kỹ năng mềm để có thể đáp ứng nhu cầu công việc như các kỹ năng lập kế hoạch, kỹ năng xử lý vấn đề, kỹ năng trong việc quản lý thời gian,...

Trên đây là toàn bộ những thông tin giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm kế toán tài chính là gì? Hy vọng qua đây bạn có thể nắm được những vai trò và yêu cầu đối với công việc kế toán tài chính để có thể định hướng bản thân theo công việc này nếu có đam mê.