1. Tìm hiểu về giá trị nhân đạo
Trong mỗi tác phẩm văn học, giá trị nhân đạo là một trong những giá trị cơ bản làm nên giá trị văn học trong mỗi bài biết. Thông qua giá trị nhân đạo tác giả đã bộc lộ được niềm cảm thông sâu sắc trước những nỗi đau của số phận con người, thể hiện sự nâng niu, trân trọng nét đẹp tâm hồn và gửi gắm một niềm tin mãnh liệt vào khả năng vươn mình, sức sống tiềm tàng trước những hố sâu nghiệt ngã của cuộc sống, của số phận.
Để có thể mang đến những giá trị nhân đạo sâu sắc trong mỗi tác phẩm văn học, một tác giả văn học cần có trong mình nguồn cảm hứng bất tận và đặc biệt trong đó là nguồn cảm hứng nhân đạo.
Cốt lõi để có được nguồn cảm hứng đó chính là tình yêu thương với nhân loại, là chữ tâm ở bên trong mỗi con người, là sự thấu hiểu sâu sắc qua từng giai đoạn, từng thời điểm.
Chủ nghĩa nhân đạo giờ đây không còn chỉ là một khái niệm khô cứng trên trang giấy hay một khái niệm đạo đức đơn thuần. Nó chính là bản thân tác giả bởi nó bao hàm những đánh giá, nhận thức về giá trị con người trên nhiều mặt cuộc sống. Đó có thể là tình cảm, phẩm chất, vẻ đẹp và sức mạnh tinh thần của con người.
Từ xưa đến nay trong thế giới văn học luôn là một thế giới mà con người có thể thỏa sức sáng tạo, thỏa sức bày tỏ những mong muốn của bản thân về tương lai.
Trong thế giới đó để khẳng định được chính mình, để thể hiện khát vọng làm chủ, hướng đến những giá trị nhân văn tốt đẹp trong cuộc sống con người luôn đấu tranh và thậm chí là đấu tranh dưới mọi hình thức.
Xem thêm: Nỗ lực là gì? Điều gì chúng ta sẽ đạt được sau quá trình nỗ lực
2. Các khía cạnh làm nên giá trị nhân đạo
Biểu hiện của chủ nghĩa nhân đạo vô cùng đa dạng. Nó bao gồm nhiều tư tưởng. Những tư tưởng đó đều nêu lên quan điểm đề cao giá trị con người.
Dưới đây vieclam88.vn sẽ bật mí một số biểu hiện chính tạo nên giá trị nhân đạo cho bạn:
2.1. Tố cáo hiện thực xã hội
Những tác phẩm văn học khi đề cập đến một vấn đề nào đó thường sẽ biểu hiện đầy đủ hai mặt của vấn đề đó.
Nếu như một tác phẩm thể hiện sự đồng cảm, xót xa cho số phận của con người thì đồng thời nó cũng sẽ giúp bạn thấy được hiện thực tàn khốc. Thông qua đó văn học tố cáo, phê phán những thế lực chà đạp lên con người. Đây là một mối quan hệ mang tính biện chứng.
Giá trị nhân đạo được thể hiện rất rõ qua từng chi tiết mang tiếng nói đồng cảm, xót xa cho số phận con người. Càng trân trọng, nâng niu vẻ đẹp của con người bao nhiêu sẽ càng căm ghét, phẫn nộ với những thế lực đày đọa con người.
Qua đây có thể thấy rằng chủ nghĩa nhân đạo không chỉ là sự nâng niu trân trọng những giá trị tốt đẹp của con người mà còn muốn biến văn học thành một thứ vũ khí đấu tranh cho quyền con người.
Phương thức chiến đấu của văn học chính là sự phản ánh, tố cáo hiện thực cuộc sống.
Nhiệm vụ muôn đời của văn học chính là tô đậm cái xấu để con người có thể nhận biết. Và trong quá trình nhận thức những điều xấu đó, con người dần dần hình thành sự căm ghét cái xấu xa, cái tàn nhẫn. Quá trình bao giờ cũng đặt nó trong đối sánh với cái tốt, cái lương thiện.
Để làm được điều này thì người nghệ sĩ đồng thời phải là người chiến sĩ. Và đương nhiên một người chiến sĩ trên chiến trường đặc biệt như vậy thì cũng cần có thứ vũ khí đặc biệt. Ngôn từ chính là vũ khí trong văn học. Để mài dũa thứ vũ khí đó thì cần có trí tuệ, có tình cảm chân chính. Từ bao đời nay những nhà văn chân chính vẫn chiến đấu cho cuộc sống của con người như thế đó.
2.2. Ngợi ca giá trị truyền thống tốt đẹp
Hình tượng con người luôn được phản ánh một cách vừa khách quan vừa trực quan, là tổng hòa giữa cái chung và cái riêng. Một mặt miêu tả chân thực cuộc sống thường nhật, mặt khác lại mang cái nhìn giàu lòng cảm thông, yêu thương.
Văn học là một sản phẩm của quá trình con người tư duy sáng tạo. Bước vào văn học con người mang trong mình những vẻ đẹp phong phú, đa dạng. Vẻ đẹp con người như hạt ngọc ẩn giấu. Người cầm bút cần tốn rất nhiều trí tuệ, tình cảm mới có thể tìm ra được vẻ đẹp ấy.
Mỗi nhà văn sẽ dùng đôi mắt tinh tường, cái nhìn thấu hiểu để ngụp lặn vào sâu trong thế giới nội tâm đầy phức tạp của con người. Và cuối cùng dùng một trái tim tràn ngập yêu thương để khai sáng những giá trị tốt đẹp, khoác lên chúng những từ ngữ đầy sinh động. Họ chính là người khai sáng những khát khao sống tốt đẹp trong lòng mỗi người.
Xem thêm: Kim chỉ nam là gì? Nguồn gốc thú vị của thuật ngữ này
2.3. Tấm lòng thương cảm, xót xai trước số phận con người
Xuất phát từ việc khám phá ra những vẻ đẹp tiềm tàng trong con người, giá trị nhân đạo được hình thành nên từ đó. Hơn ai hết họ đau chung với nỗi đau của thời đại, thấu hiểu những khát khao của con người về một thế giới tốt đẹp.
.jpg)
Mỗi trang giấy là một số phận được trải ra, là tiếng khóc thay cho số phận con người.
Những số phận được gửi gắm qua các văn học. Văn học giúp họ được sống và trải nghiệm nhiều hơn, những xúc cảm, suy tư được bộc bạch. Họ được cùng khóc, cùng đồng loại.
Qua đây ta có thể thấy rằng, biểu hiện của chủ nghĩa nhân đạo chính là sự cảm thông, thấu hiểu cho số phận con người. Điều này mang ý nghĩa giáo dục vô cùng sâu sắc.
2.4. Có lối thoát nào khi mịt mù giăng lối?
Thông thường điều này không được thể hiện rõ trong các tác phẩm. Mỗi nhà văn sẽ có những cách thức khác nhau để tìm ra lời giải, tìm ra một đáp án trong từng tình huống.
Nếu như thực tại không thể cho nhân vật một tương lai tươi sáng, thì nhà văn vẫn phải có một cái nhìn một cái nhìn lạc quan vào tương lai, với một niềm mong mỏi vào sự thay đổi.
Qua tác phẩm, nhà văn sẽ giãi bày những quan điểm của mình về một vấn đề nào đó. Nhất là những vấn đề cấp thiết trong xã hội và thậm chí khiến chúng ám ảnh người đọc. Điều này sẽ đưa người đọc cùng bước vào những suy nghĩ trăn trở của nhà văn. Họ sẽ cùng nhau đối thoại để tìm ra giải pháp xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn.
Tuy nhiên khi đặt vào hiện thực cuộc sống sẽ có những hoàn cảnh, những nhân vật không thể nào tìm thấy lối đi cho riêng mình. Đây chính là giá trị nội tại riêng của văn học. Không phải lúc nào văn học cũng là những thứ cảm xúc bay bổng, lãng mạn, cũng là những hình ảnh huyền ảo hư không. Văn học mang trong mình cái nhìn rất thật, rất khách quan của sự vận động cuộc sống.
Đây lại là một câu hỏi lớn cần lời giải đáp bởi nếu như chịu sự chi phối nghiêm ngặt của chủ nghĩa hiện thực thì giá trị nhân đạo sẽ được thể hiện ở đâu?
Những hình tượng nhân vật mang trong mình cái nhìn về tương lai rộng mở, tươi sáng. Đó chính là những minh chứng cụ thể nhất cho góc nhìn của chủ nghĩa nhân đạo: cái nhìn lạc quan hướng đến tương lai, hướng về một cuộc sống xán lạn, đầy hứa hẹn.
Qua những phân tích bên trên có thể thấy rằng, dù đang đứng ở góc nhìn nào của cuộc sống chỉ cần giữ được cho mình những ước vọng về một tương lai tươi sáng, một cái nhìn lạc quan trong chính hiện thực thì bất kỳ ai cũng có thể trở thành một nhà nhân đạo lớn. Những giá trị nhân đạo đó sẽ được phát huy và lan tỏa đến mọi người xung quanh.
Bài viết về giá trị nhân đạo là gì đã giúp bạn cảm nhận rõ về giá trị của nhân đạo và việc thể hiện những giá trị ấy qua từng tác phẩm văn học chưa? Mong bạn sẽ áp dụng những điều đã được biết qua bài viết vào cuộc sống.
Tham gia bình luận ngay!