Việc làm Công chức - Viên chức
1. Đi tìm bản chất của điều tra hình sự hiện nay
1.1. Điều tra hình sự là công việc gì?
Điều tra hình sự là giai đoạn mà các cơ quan điều tra, viện kiểm sát phải thực hiện bằng cách sử dụng các nghiệp vụ thu thập và nghiên cứu các bằng chứng của vụ án nhằm giải quyết được các vụ án chính xác đúng người đúng tội.
Thực thi áp dụng pháp luật đối với những hành vi sai trái là điều thiết yếu chỉ đặc biệt đối với những hành vi phạm tội với tính chất nguy hiểm. Và tất nhiên mức độ áp dụng cho các hình thức phạm tội không thể giống nhau, các mức nghiêm trọng hơn sẽ cần tới áp dụng điều tra hình sự.
Việc tiến hành điều tra hình sự là một giai đoạn được quy định theo pháp luật tố tụng hình sự trong đó các cơ quan điều tra và viện kiểm sát cần thực hiện. Đây được coi là giai đoạn thứ hai của cả quy trình cho việc điều tra tội phạm. Theo nghiệp vụ thực thi điều tra hướng tới thu thập thông tin, nghiên cứu các chứng cứ phục vụ cho việc giải quyết các dự án một cách kịp thời đúng người đúng tội một cách khách quan nhất. Để từ đó thực hiện việc truy tố hình sự đối với bị can đảm bảo cho người bị hại cả về các yếu tố cho sự bồi thường thiệt hại vật chất tinh thần bị ảnh hưởng.
Từ đó chúng ta có thể nhận thấy được rằng điều tra hình sự luôn là giai đoạn có vai trò quan trọng cho việc đem lại lợi ích đảm bảo quyền lợi cho người bị hại và trừng trị thích đáng đối với người phạm tội. Vậy nên việc thực hiện điều tra một cách chính xác cũng chính là vai trò cao cả của những cán bộ điều tra.
1.2. Bản chất pháp lý về điều tra vụ án hình sự
Một giai đoạn điều tra với tính chất độc lập thì điều tra vụ án hình sự của luật tố tụng sẽ có chức năng chính trong việc thực hiện các nhiệm vụ một cách cụ thể. Áp dụng một cách linh hoạt các biện pháp theo luật định để từ đó có thể chứng minh điều tra một cách rõ ràng về tội phạm, người phạm tội. Xác định một cách rõ ràng về nguyên nhân, điều kiện dẫn tới thực hiện hành vi sai trái và đề ra các kiến nghị với các cơ quan, tổ chức áp dụng cho các biện pháp phòng ngừa, khắc phục răn đe và trừng phạt đúng theo quy định.
Thời điểm được cho là sự bắt đầu của việc điều tra hình sự chính là bắt đầu khi các cơ quan có thẩm quyền về tiến hành tố tụng hình sự đưa ra quyết định cho việc khởi tố vụ án. Kết thúc việc điều tra bằng chính bản kết luận cùng quyết định cơ quan tiến hành điều tra và tiến tới kiến nghị với chính Viện kiểm sát thực hiện truy tố trước tòa.
Đọc thêm: [Định hướng] Ngành điều tra hình sự ra làm gì – “Phơi bày sự thật”
2. Điều cần biết xoay quanh vấn đề điều tra hình sự
2.1. Vai trò cần thiết của giai đoạn điều tra hình sự
Đầu tiên về vai trò của điều tra hình sự có lẽ được biết đến là một biện pháp của các cơ quan điều tra trong thực thi hoạt động tư pháp hình sự đối với hành vi phạm tội. Qua chính các chứng cứ cùng sự điều tra một cách tỉ mỉ để chứng minh về hành vi phạm tội của tội phạm và xác định về lỗi của người phạm tội. Chính việc thực hiện điều tra sát sao đó nhằm đảm bảo nguyên tắc cho việc không tránh khỏi trách nhiệm và bỏ lọt tội phạm trong xã hội.
Tiếp theo việc thực hiện điều tra vụ án hình sự sẽ là một yếu tố cho việc góp phần loại trừ các thái cực trái chiều trong các hoạt động tư pháp hình sự. Luôn có sự ngăn chặn một cách kịp thời hành vi phạm tội thêm thông qua khởi tố bị can với sự thận trọng, tránh việc thiếu chính xác kéo theo hậu quả tiêu cực các giai đoạn tiếp theo. Ví dụ như việc viện kiểm sát truy tố và tòa án phán quyết không khách quan, thiếu đi căn cứ tránh việc xét xử oan cho những người vô tội.
Cùng đó chính việc thực hiện điều tra hình sự cũng là một giai đoạn quan trọng nhằm đảm bảo cho việc thực hiện tăng cường pháp chế, bảo vệ quyền cho sự tự do của công dân trước khi thực hiện khởi tố. Và đối với chính xã hội điều tra hình sự đóng một vai trò quan trọng tạo nên sự hiệu quả cho quá trình đấu tranh và tiến hành phòng chống tội phạm.
2.2. Thẩm quyền điều tra hình sự có sự phân chia tiêu chí
Thực hiện quá trình điều tra hình sự cũng vẫn luôn có những tiêu chí cụ thể để từ đó có thể tiến hành căn cứ áp dụng theo trường hợp một cách phù hợp nhất. Để từ đó có thể tiến hành bám sát quy mô sự việc và xác định đối tượng.
2.2.1. Điều tra theo sự việc
Các cơ quan điều tra thuộc cấp huyện, quân sự khu vực sẽ được thực hiện điều tra các vụ án hình sự đối với các tội phạm thuộc thẩm quyền xét xử của chính các tòa án nhân dân, tòa án quân sự cấp tương ứng.
Còn với cơ quan điều tra cấp tỉnh và quân sự quân khu với nhiệm vụ đảm bảo sẽ điều tra những vụ án hình sự về tội phạm thuộc quyền xét xử của tòa án nhân dân, quân khu cấp tương ứng. Hoặc các vụ án thuộc thẩm quyền của cấp huyện điều tra nhưng xảy ra trên nhiều địa bàn liên tuyến cùng lúc. Cùng đó tình hình phạm tội thuộc dạng có tổ chức, có yếu tố nước ngoài và xét thấy cần tới sự điều tra kỹ càng trực tiếp.
Về các cơ quan điều tra cấp trung ương sẽ điều tra các vụ án hình sự về tội phạm đặc biệt nghiêm trọng hơn bởi chính hội đồng tòa án nhân dân tối cao yêu cầu cho việc điều tra lại. Các vụ án liên quan tới hình sự về tội phạm mức độ đặc biệt nghiêm trọng cùng đó là có sự phức tạp. Các vụ án có sự liên quan nhiều tỉnh thành, thành phố thuộc trung ương hay là vụ án liên quan đến nhiều quốc gia cũng sẽ điều tra theo sự việc.
2.2.2. Điều tra theo lãnh thổ
Cơ quan thực hiện điều tra có thẩm quyền thực hiện với những vụ án mà tội phạm diễn ra ngay trên chính địa bàn quản lý, tham gia làm việc. Và nếu trường hợp về tội phạm thực hiện tạo nhiều nơi không có sự xác định về không gian địa điểm xảy ra thì sẽ được tiến hành điều tra tại nơi phát hiện hoặc nơi tội phạm cư trú và bị bắt.
2.2.3. Điều tra theo đối tượng
Thực hiện điều tra theo hướng này là việc các cơ quan căn cứ vào chính chủ thể thực hiện việc phạm tội cũng như đối tượng bị tội phạm xâm hại, gây hại. Có sự phân định thẩm quyền rõ ràng giữa chính các cơ quan có thẩm quyền từ công an nhân dân, cơ quan thuộc quân đội nhân dân và giữa chính cơ quan điều tra viện kiểm sát nhân dân với viện kiểm sát quân sự trung ương tương ứng.
2.3. Quyết định chuyển vụ án điều tra hình sự với viện kiểm sát ra sao?
Viện kiểm sát cũng được tiến hành thực hiện công tác cho việc chuyển vụ án để điều tra hình sự theo các trường hợp cụ thể. Và chính các trường hợp đó cũng được căn cứ theo điều lệ nhất định cụ thể về các trường hợp như:
+ Các cơ quan điều tra cùng cấp khi thực hiện xét án thấy được vụ án không thuộc thẩm quyền điều tra bộ phận và đề nghị chuyển vụ án tới cấp phù hợp hơn.
+ Chính các cơ quan điều tra thực hiện rút lại vụ án để tiến hành từ cấp trên do vấn đề phát sinh.
+ Điều tra viên có sự thay đổi do chính thủ trưởng cơ quan điều tra yêu cầu và cần điều tra lại bởi điều tra viên khác.
+ Tại phía viện kiểm sát đã có yêu cầu cho việc chuyển vụ án mà không thực hiện được tới cấp ban ngành hoặc cơ quan khác liên quan để điều tra lại theo chuyên môn.
Hoặc đến chính trường hợp về có nhiều vụ án có sự liên quan đến nhau thì đến chính các cơ quan có thể sáp nhập, phối hợp điều tra theo cùng một vụ án với các trường hợp:
+ Bị can đã phạm nhiều tội
+ Bị can đã phạm tội nhiều lần
+ Có nhiều bị can cùng thực hiện một hành vi phạm tội hoặc còn có những người khác phạm tội nhưng lại che giấu không tố giác. Cùng đó chính bị can có thực hiện tiêu thụ tài sản do phạm tội mà có.
Các cơ quan điều tra có thể tác các vụ án nhưng chỉ là nên trong các trường hợp cần thiết khi không đủ thời gian cho việc hoàn thành sớm công việc điều tra với tất cả các tội phạm. Bởi đôi khi việc chuyển đổi và tách sẽ gây sự ảnh hưởng nhất định đối với xác định sự khách quan và toàn diện của vụ án điều tra.
Nếu trong quá trình điều tra để hỗ trợ và phối hợp với nhau một cách hoàn hảo và nhanh nhất cho việc ủy thác điều tra thì bên được ủy thác sẽ cần có trách nhiệm thực hiện đầy đủ việc được ủy thác theo thời gian quy định. Thực hiện điều tra các hoạt động theo yêu cầu và chịu mọi trách nhiệm về kết quả ủy thác trước pháp luật khi được đưa ra xét xử. Còn nếu bên được ủy thác mà không thực hiện hoàn thành được công việc dù chỉ là một phần hay toàn bộ yêu cầu thì cũng cần tới sự báo cáo lại. Việc thực hiện báo cáo sẽ được tiến hành bằng văn bản là nêu rõ về lý do để bên ủy thác có thể nắm bắt được tình hình.
Tham khảo: “Tháo gỡ” thắc mắc điều tra là gì? Vấn đề liên quan đáng quan tâm
3. Quy trình xét xử của vụ án hình sự theo tố dụng
Quy trình cho việc thực hiện giải quyết vụ án hình sự khá phức tạp và có sự phối hợp giữa nhiều cơ quan khác nhau theo các cấp, phân quyền nhiệm vụ. Nhưng để nói đến sự cơ bản cho các bước của quy trình sẽ bao gồm như sau:
+ Thực hiện khởi tố vụ án hình sự
+ Giai đoạn tiến hành điều tra hình sự
+ Giai đoạn thực hiện việc xét xử sơ thẩm vụ án hình sự
+ Giai đoạn thực hiện việc xét xử phúc thẩm vụ án hình sự
+ Thực hiện việc thi hành bản án và quyết định của tòa án
+ Bước thực hiện xét lại bản án cũng quyết định có sự hiệu lực pháp luật của tòa án theo trình tự của giám đốc thẩm và việc tái thẩm.
Trong mỗi một bước của quy trình sẽ luôn có yêu cầu, tiến hành bước nhỏ hơn để từ đó có thể thực hiện phát hiện tình tiết, quy chọn tình tiết và đảm bảo được sự chính xác cho xét xử.
Hy vọng mọi thông tin về điều tra hình sự là gì được chia sẻ chi tiết tại bài viết trên đây của vieclam88.vn sẽ giúp bạn có cách nhìn nhận đúng nhất về lĩnh vực này. Đối khi tìm hiểu về lĩnh vực này là yếu tố tạo nên sở thích và động lực theo đuổi ngành nghề mới dành cho bạn.
Tham gia bình luận ngay!