Tổng quan khái niệm AIS là gì? Chức năng và quy chế hoạt động

1. Giải thích thuật ngữ AIS là gì?

AIS là một thuật ngữ chuyên ngành, viết tắt của Automatically Identification System. Nói cách khác khi dịch ra tiếng Việt cụm từ này được hiểu là “hệ thống nhận dạng tự động”.

AIS là hệ thống thông tin liên lạc, trợ giúp rất nhiều cho hàng hải, giúp mọi người có thể theo dõi và định vị tàu biển và vị trí của nó, hướng đi và liên lạc với các trạm trên bờ, thông qua các thông tin như số hiệu của tàu, kích thước và hải trình của con tàu đó. Ngoài ra, khi kết hợp với một thiết bị liên lạc khác,  nó còn giúp trao đổi thông tin khi bị gặp phải sự cố như gặp sóng lớn, hư hại về tàu,...

Đi sâu vào chi tiết cấu tạo của AIS, nó bao gồm có một hệ thống định vị GPS và một bộ phát tín hiệu hoạt động trên băng tần VHF. Miễn sao các tài thủy khác có trang bị AIS và nằm trong cùng một hệ băng tần VHF thì có thể liên lạc với nhau. GPS có chức năng định vị vị trí con tàu, VHF sẽ thu thập thông tin, sau đó các thông tin này sẽ được thông qua một bộ xử lý và phát ngược về cho các tàu khác gần đó. Với AIS, các phương tiện có thể chủ động chia sẻ thông tin của mình với các phương tiện thủy khác và Đài thông tin Duyên hải hoạt động trong khu vực lân cận.

Đối với vị trí hỗ trợ, thông thường, những tàu biển cách khoảng 15 đến 20 hải lý có thể nhận được tín hiệu, còn đối với các trạm đặt ở trên đất liền, độ xa có thể đạt tới là 40 hải lý.

Xem thêm: Việc làm Freelancer

2. Chức năng của AIS là gì

Đối với ngành Hàng hải nói chung, AIS được coi là một phát minh quan trọng, giúp ích cho con người rất nhiều trong quá trình kiểm soát và cung cấp thông tin. Chính vì vậy, áp dụng theo luật Hàng hải Quốc tế, đồng thời theo quy định của Cục Đăng kiểm Việt Nam, mọi thiết bị hàng hải có khối lượng trên 300GT, hoạt động tại vị trí đường biển quốc tế, đều phải lắp thiết bị AIS trên thuyền.

Khi nói đến chức năng của AIS, tổng quan phải nhắc đến khả năng thu thập thông tin và xử lý dữ liệu. Sau đó các dữ liệu được truyền về hệ thống trung tâm, hỗ trợ tốt nhất cho việc kết nối các dữ liệu với nhau.

Dễ dàng nhận ra rằng, AIS có thể giúp định vị hàng hải luôn luôn chính xác, mặc dù có ở trong điều kiện thời tiết như thế nào đi nữa, những thông tin này luôn được truyền đi kịp thời, giúp người trên tàu có thể dễ dàng theo dõi, hoặc đưa ra những phương pháp xử lý trong những trường hợp xấu xảy ra. Ngoài ra, AIS còn thể hiện được các đối tượng xuất hiện khác như phao luồng, đèn biển, hỗ trợ cho quá trình kiểm soát của nhà nước.  

Nói tóm gọn lại, chức năng của AIS có thể hình dung trong các gạch đầu dòng dưới đây:

- Thông tin vị trí được hiển thị trên thiết bị AIS và hải đồ điện tử, giúp cho các thiết bị hoạt động có thể định vị chính xác vị trí và hướng đi chính xác (áp dụng được trong mọi điều kiện thời tiết khác nhau)

- Giúp cho người trên tàu có thể phát hiện ra được sự sai lệch trong định hướng và một số đặc tính khác của báo hiệu nổi (nếu có)

- Cung cấp cho những tàu khác một số tín hiệu hàng hải (số hiệu tàu, vị trí chính xác và điều kiện thủy văn tại tàu đó,...), đề phòng những trường hợp xấu có thể hỗ trợ kịp thời

- AIS có thể lưu trữ được một lượng thông tin rất lớn, có thể hiển thị lại, giúp ích rất nhiều cho mục đích tra cứu hay các công tác hỗ trợ và tìm kiếm cứu nạn

- Ngoài ra, AIS còn có khả năng kết nối với Internet, để trao đổi các thông tin về an toàn hàng hải giữa các cơ quan có thẩm quyền trong nước hoặc quốc tế

Trên đây là thông tin liệt kê những chức năng của AIS. Từ những thông tin này, chắc chắn bạn đọc đã có thể hiểu được tại sao AIS lại giữ một vai trò quan trọng như thế trong quá trình vận tải đường biển. 

Xem thêm: Clean code là gì

3. Quy chế hoạt động của AIS

Sau khi nắm được các thông tin cơ bản của AIS, chắc chắn các bạn sẽ muốn tìm hiểu đến quy chế hoạt động của thiết bị này rồi đúng không. Dưới đây là những thông tin chi tiết về quy chế của thiết bị này.

Như đã nhắc đến ở trên, AIS sẽ hoạt động trên hệ băng tần của VHF. Cho những ai chưa biết VHF là gì, thì đây được gọi là tần số rất cao, nằm trong khoảng 30 đến 300 MHz. Đặc tính truyền lan của VHF lý tưởng cho việc truyền thông tin trên mặt đất ở khoảng cách gần, một đặc tính của VHF là nó không bị ảnh hưởng tạp âm của khí quyển hay nhiễu bởi các thiết bị điện hơn các dải tần dưới nó, ít bị ảnh hưởng bởi các vật thể khác.

Hơn nữa, hệ thống AIS này còn đưa đến giải pháp liên lạc chủ động cho các phương tiện, ngoài ra nó còn truyền đến các trạm BTS hay các đài thông tin hàng hải trong khu vực.

Nói sâu hơn về các trạm BTS, bạn có thể hình dung đây là một vị trí triển khai hay thu thập toàn bộ tín hiệu vô tuyến GPS. Ở một góc nhìn khác, BTS được coi là một modem tương đối phức tạp bởi cơ chế hoạt động của nó phải trải qua rất nhiều bước khác nhau, từ MS, biến đổi để trở thành dữ liệu, rồi truyền dữ liệu đó tới nhiều máy GSM, sau đó tiếp tục biến đổi nó thành tín hiệu vô tuyến.

Mẫu đơn

4. Tổng hợp các thiết bị AIS

Nếu tìm hiểu, bạn có thể nắm được các thiết bị AIS phổ biến nhất hiện nay. Cụ thể một vài thiết bị đó là:

+ Thiết bị AIS SART: đây là thiết bị được sử dụng nhiều trong quá trình tìm kiếm trong những trường hợp khẩn cấp như cứu hộ cứu nạn. Thiết bị này có thể phát đi các tín hiệu về vị trí và hướng đi,... 8 phút 1 lần. Tín hiệu này cũng sẽ phát đi xa nhất có thể. 

+ Thiết bị AIS RECEIVER: Cái tên cũng đã nói lên tất cả, thiết bị AIS này chỉ có thể nhận được các thông tin và hiển thị lên hệ thống, nó không thể phát ra bất kỳ tín hiệu nào. Chính vì vậy các thiết bị này thường chỉ được đặt trên bờ biển nơi có nhiều tàu thuyền đi lại, nó giống như một công cụ thu lại dữ liệu.

+ Thiết bị AIS lớp A: thiết bị này thường được lắp trên những phương tiện hàng hải cỡ lớn, hoạt động trên tuyến hàng hải quốc tế. Thuyền được sử dụng thiết bị AIS lớp A này thường có trọng tải từ 300 tấn trở lên. Thiết bị này cũng có tính năng chống nước, đảm bảo mọi thông tin đều được thu nhận một cách chính xác nhất.

+ Thiết bị AIS lớp B: ngược lại với AIS lớp A, thiết bị này thường được sử dụng trong các thuyền cỡ nhỏ. Công suất thiết bị này là 2W. Mục đích sử dụng của các thiết bị này trên các phương tiện cỡ nhỏ chủ yếu phục vụ cho công tác cứu hộ cứu nạn. 

Trên đây là tất cả những thông tin cần thiết lý giải AIS là gì và chức năng của AIS. Hy vọng những thông tin trên đây là đầy đủ và có thể giúp ích được cho các bạn.