1. Giới thiệu về tổ chức IASB
IASB, Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế, có tên gọi tiếng Anh đầy đủ là Internaltional Accounting Standards Board được thành lập trụ sở tại London năm 1973. Trước năm 2001, IASB từng có tên gọi là IASC (International Accounting Standards Committee). Hội đồng này hoạt động độc lập thuộc IFRS Foundation bao gồm một nhóm các chuyên gia trong lĩnh vực kế toán lập nên nhằm mục đích xây dựng các tiêu chuẩn trong ngành bằng chuyên môn và sự thích hợp của kinh nghiệm thực tiễn.
1.1. Kế toán quốc tế là gì? Lý do cần có IASB?
Kế toán đã ra đời từ rất lâu, từ lúc con người bắt đầu có những hoạt động kinh doanh, giao thương, kế toán sinh ra để phục vụ nhu cầu về kiểm kê, ghi chép số liệu và báo cáo những thông tin liên quan. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thế giới, kế toán cũng có những bước phát triển vượt trội để đáp ứng nhu cầu của con người. Theo xu thế toàn cầu hóa và hội nhập sâu rộng, kế toán quốc tế tất yếu ra đời nhằm phục vụ cho sự hình thành các mô hình đầu tư liên kết, hợp tác kinh tế đã mở rộng ra phạm vi của một quốc gia.
Kế toán quốc tế là hoạt động nghiên cứu về kế toán của một quốc gia hay một nhóm các quốc gia về việc sử dụng hệ thống kế toán giống nhau hay khác nhau, nghiên cứu về sự phát triển của ngành kế toán trên quy mô toàn cầu.
Sự phát triển trong lĩnh vực kế toán quốc tế đã sản sinh nhu cầu cho các chuẩn mực kế toán quốc tế, giống như tạo ra một quy chuẩn chung, một thứ ngôn ngữ chung cho kế toán trên toàn thế giới. IASB ra đời đã đáp ứng được nhu cầu tất yếu này trong ngành kế toán thế giới.
1.2. Cơ cấu hoạt động của IASB
Cấu trúc của hội đồng IASB bao gồm 14 thành viên, trong đó mỗi thành viên có một phiếu bầu. Các thành viên của tổ chức này được lựa chọn trên nền tảng là các chuyên gia ké toán với nhiều năm kinh nghiệm thiết lập các quy tắc, quy chuẩn kế toán, đồng thời đến từ những bối cảnh địa lý khác nhau.
Trong lịch sử của IASB, vào năm 2009, ủy viên quản trị của tổ chức này công bố thành lập ban điều hành và cho phép số lượng thành viên tăng lên tới con số 16 thay vì 14 như trước đây. Tuy nhiên, chỉ 7 năm sau đó, IASB quyết định trở về với cấu trúc cũ gồm 14 thành viên để đảm bảo sự hoạt động hiệu quả hơn.
Việc đưa ra các văn bản quy định chuẩn mực trong ngành kế toán sẽ được thông qua bằng cách bỏ phiếu. Mỗi thành viên của ủy ban này sẽ dùng lá phiếu của mình để thể hiện sự đồng ý, hay không đồng ý quyết định công khai một luật lệ, quy tắc mới đối với tài chính, kế toán thế giới. Quy định về số phiếu được yêu cầu là 8/13 phiếu đồng ý hoặc nếu có đủ 14 thành viên thì số phiếu chấp thuận phải là 9 phiếu.
Với những quyết định khác của hội đồng, bao gồm cả việc công bố những văn kiện dự thảo đều được tiến hành đơn giản hơn với 60% sự đồng thuận từ các thành viên trong hội đồng qua hình thức bầu phiếu trực tiếp hoặc qua các hình thức khác như điện thoại, thư tín,...
1.3. Vai trò của IASB
Trách nhiệm chủ yếu của Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế IASB đó là nghiên cứu, biên soạn và ban hành các văn bản liên quan đến kế toán quốc tế, trình bày báo cáo tài chính và các dự thảo có liên quan. Bên cạnh đó IASB cũng đóng vai trò vô cùng quan trọn trong quá trình phê chuẩn, hướng dẫn và giải thích về những yếu tố trong các văn bản được biên soạn bởi hội đồng giải thích chuẩn mực.
Việc làm của IASB giúp xây dựng nên khung tiêu chuẩn chung cho các hoạt động trong ngành kế toán trên toàn thế giới, đồng thời đảm bảo tính minh bạch, đáng tin cậy và hiệu suất làm việc cho thị trường tài chính. Ngoài ra, hoạt động của tổ chức này cũng hỗ trợ giải quyết kịp thời các vấn đề nảy sinh trong quá trình công việc và ghi nhận những đóng góp, cải tiến, phản ánh từ các cơ quan kế toán trên toàn cầu.
2. Các chuẩn mực kế toán quốc tế của IASB
Từ những ngày đầu thành lập đến nay, Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế đã ban hành tổng cộng 41 chuẩn mực kế toán quốc tế, hay còn có tên viết tắt là IAS (International Accounting Standard). Tuy nhiên, hiện nay chỉ còn 34 chuẩn mực vẫn đang được áp dụng.
Tồn tại song song và bao quát với những chuẩn mực kế toán quốc tế IAS là chuẩn mực về báo cáo tài chính quốc tế IFRS (International Financial Reporting Standards). Sự ra đời của một loại chuẩn mực quốc tế khác này của IASB giúp tăng cường sự toàn vẹn và minh bạch trong các quy trình báo cáo tài chính bên cạnh việc đảm bảo các tiêu chuẩn kế toán trước đây.
Các tiêu chuẩn quốc tế về báo cáo tài chính đang được áp dụng hiện nay bao gồm: Lần đầu tiên áp dụng Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế, Thanh toán trên cơ sở cổ phiếu, Hợp nhất kinh doanh, Hợp đồng bảo hiểm, Tài sản dài hạn nắm giữ để bán và Hoạt động không liên tục, Thăm dò và đánh giá tài nguyên khoáng sản, Công cụ tài chính – Trình bày, Bộ phận kinh doanh, Công cụ tài chính, Báo cáo tài chính hợp nhất , Thỏa thuận chung, Trình bày về các lợi ích ở những đơn vị khác, Đo lường giá trị hợp lý , Tài khoản hoãn lại điều chỉnh, Thu nhập từ hợp đồng với khách hàng, Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Việc nghiên cứu và phát triển thêm các chuẩn mực IAS/IFRS vẫn đang được tiếp tục bởi IASB.
3. Chuẩn mực kế toán ở Việt Nam và sự đồng nhất với chuẩn mực quốc tế
Chuẩn mực kế toán Việt Nam có tên là VAS (Vietnamese Accounting Standards) được xây dựng trên nền tảng các tiêu chuẩn chung của kế toán quốc tế IAS/IFRS với những tiêu chí chọn lọc những điểm phù hợp và vận dụng hiệu quả với đặc điểm nên kinh tế và trình độ quản lý của nước ta. Tuy nhiên, mức độ đánh giá về sự hòa hợp của VAS với IAS/IFRS là chưa cao khi VAS được xem như mới chỉ đưa ra những điểm sơ khai và đơn giản nhất của chuẩn mực kế toán quốc tế.
Một vài nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt và chênh lệch giữa hai loại tiêu chuẩn này đó là tính cập nhật của IFRS trong khi VAS chỉ dừng lại ở những điều khoản quốc tế xây dựng từ những năm 2003. Ngoài ra, có những nguyên nhân đến từ môi trường của ngành kế toán Việt Nam gây ra sự khác biệt trong cách quy định các nội dung và cách thức của các tiêu chuẩn được đặt ra. Đồng thời, sự chênh lệch về điều kiện, tình hình kinh tế, chính trị, phương hướng phát triển cũng gây ra những bất đồng trong cách xây dựng các văn bản báo cáo tài chính và quy chuẩn làm việc trong ngành tài chính, kế toán của Việt Nam và luật chung của hội đồng quốc tế.
Sau những thông tin về định nghĩa kế toán quốc tế, cơ cấu tổ chức và cách thức học động của hội đồng chuẩn mực kế toán quốc tế được nêu ra trên đây, vieclam88.vn mong rằng các bạn đã biết IASB là gì, tổ chức này đóng vai trò gì trong ngành kế toán tài chính thế giới và mối liên hệ của những tiêu chuẩn quốc tế với quy định của Việt Nam.
Tham gia bình luận ngay!